Ieder jaar na nieuwjaar is het weer de vraag wat we met al die kerstbomen gaan doen. Opstoken, versnipperen, in de tuin zetten of in de tuinkast opbergen? Kerstboomverbranding is een traditie die vanwege milieuoverwegingen een zachte dood lijkt te sterven. Is er iets te doen met oude kerstbomen en wat is het verschil met hardhout zoals we die bij Hartholt Woodworks voor onze tuinkasten gebruiken? Dat en meer lees je op deze pagina.
De geschiedenis van kerstbomen verbranden
Dat kerstbomen eigenlijk niets met het Christendom te maken hebben weten de meeste mensen wel. Het idee van bomen optuigen komt van de Heidenen, Christenen zouden de traditie later overnemen. De kerstboomverbranding kent een lange historie die teruggaat tot het ‘Joelfeest’ waarbij ‘Joelvuren’ kwade geesten zouden verdrijven. Joelen is een ander woord voor roepen, er werd dan ook flink geroepen tijden het stoken van hout. Sommige historici beweren dat vuurwerk voortkomt uit dit lawaai maken, maar dit is niet onomstotelijk bewezen.
Christenen zagen de maretak, hulst en klimop als ‘duivelse planten’ maar lieten het oogluikend toe. Rond de kerstdagen werd dit groen niet verbannen, maar na Driekoningen op Dertiendag zouden deze planten ongeluk brengen. Zo kwamen de Heidenen en Christenen tot een overeenkomst waarbij de planten opgestookt zouden worden kort na nieuwjaar.
Vuurtje stoken met kerstbomen
Later zou het ritueel van kerstbomen verbranden een praktische functie krijgen. Er moest iets gebeuren met al die kerstbomen, daarom besloten gemeenten in Nederland en België om ze te verbranden. Er ontstonden hierdoor zelfs concurrerende groepen die het hoogste vuur wilden opstoken. Dit heeft in de jaren vijftig van de twintigste eeuw geleid tot rellen en vandalisme. Naast bomen en hout werden ook autobanden en andere verontreinigende zaken in brand gestoken, dit zou uiteindelijk leiden tot meer regulatie en controle. In de jaren negentig werden kerstboomverbrandingen aan banden gelegd en mochten ‘vreugdevuren’ alleen nog onder strenge voorwaarden uitgevoerd worden.
Wat kun je met oude kerstbomen doen?
De meeste kerstbomen zijn sparren, niet dennenbomen zoals vaak gedacht wordt. Alle liedjes gaan over dennen, dit zijn bomen met ronde naalden die bij elkaar staan. De bomen die we in huis halen zijn sparren met platte naalden die los over de takken verspreid staan. Ze behoren tot dezelfde familie en vertonen zeker overeenkomsten, maar als je “oh dennenboom” inzet dan sta je waarschijnlijk toch echt voor een spar te zingen.
Een populaire houtsoort in de meubelmakerij is vurenhout, dit komt van fijnsparren. Deze bomen groeien snel, het hout wordt tot de zachte houtsoorten gerekend. Dit betekent dat ze minder robuust zijn als hardhout zoals eiken- of beukenhout. Heel eenvoudig gesteld komt zachthout van naaldbomen en hardhout van loofbomen. Er is wel een zekere overlap en houtsoorten worden in de meubelmakerij vooral ingedeeld op kwalitatieve kenmerken. Zo is Douglas hout een populair type hout dat ook buiten gebruikt wordt voor bijvoorbeeld tuinkasten en bloembakken. Het wordt vanwege de kenmerken regelmatig tot ‘hard hout’ gerekend terwijl het botanisch gezien tot de naaldbomen behoort.
Je kunt hout van een kerstboom opstoken in de kachel, maar je moet hier wel mee oppassen. Zo zijn er sparren met giftige naalden, daarnaast kunnen ze een geur verspreiden die bij verbranding minder prettig ruikt. Als de stam goed droog is dan zou je hier redelijkerwijs mee kunnen stoken maar het zal vrij snel opbranden. Daar komt nog bij dat kerstbomen regelmatig worden behandeld met vlamvertragende middelen. Dit is bedoeld om brand in huis door een kerstboom te voorkomen. Voor stoken in de kachel is dit uiteraard een nadeel.
Je kunt de kerstboom ontdoen van de naalden en het hout gebruiken om leuke hobby projecten mee uit te voeren. Laat er kinderen mee knutselen of maak er zaagsel mee voor het konijnenhok. Er zijn diverse mogelijkheden maar een hardhouten tuinkast kun je er helaas niet van maken.
Wat zijn adoptie kerstbomen?
Je kunt uiteraard een kerstboom met kluit kopen die je ieder jaar na nieuwjaar weer buiten zet, het is dan wel van belang dat je de boom goed verzorgt. Er zijn ‘adoptie’ kerstbomen die je tijdelijk in huis kunt plaatsen en na de kerst weer naar de eigenaar retour gaan, maar deze handel is beperkt. Je kunt uiteraard ook een kunststof kerstboom kopen. Die zijn van plastic en daarmee niet bepaald milieuvriendelijk. Ze zijn wel jarenlang te gebruiken en zijn daarmee toch als duurzaam te bestempelen.
Kerstbomen als decoratie, niet voor tuinkasten
Als je graag een tuinkast of hoge kwaliteit hardhouten bloembak in de tuin zet, dan is hergebruik van een kerstboom niet de beste oplossing. Er zijn wel diverse mogelijkheden om op een duurzame wijze toepassingen te bedenken naast een grote vuurstapel. Wat je ook doet, begin het jaar goed. Hartholt Woodworks wenst je het beste voor 2022!
Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen, of wil je meer weten over een van onze producten? Neem dan gerust contact met ons op!
