Een nieuw jaar komt met nieuwe inzichten en goede voornemens. Het wordt tijd om de dennenboom in de tuin te zetten of op te stoken in de kachel. Wacht even voordat je brandhout maakt van je kerstboom, dat kun je beter niet doen. Het is trouwens niet eens een den maar een spar, wist je dat? En wist je dat hard hout en zacht hout niet hetzelfde zijn als loofbomen en naaldbomen? Op deze pagina lees je meer over het verschil tussen hard hout en zacht hout, ook hebben we een ezelsbruggetje voor je om dennen van sparren te onderscheiden.
… wat zijn je takken wonderschoon. Zeker, een den is een mooie boom, het is alleen niet die kerstboom die iedere december in de huiskamer verschijnt. Kerstbomen zijn bijna altijd sparren, waarom zingen we dan over een dennenboom? Dat zit behoorlijk ingewikkeld in elkaar. Sparren zijn net als dennen naaldbomen, eigenlijk is het de hoofdgroep waar sparren deel van uitmaken. Het is wel degelijk familie dus. Je kunt ze uit elkaar houden door naar de naalden te kijken. Bij een den zijn er altijd twee naalden samen, bij een spar staan naalden los van elkaar. Onthoud “D” voor duo en “S” voor solo en dan kun je voortaan Dennen en Sparren uit elkaar houden. Maar waarom dan een spar in huis in plaats van een ‘echte’ dennenboom?
Eigenlijk komt de verwarring door een verschuiving in betekenis. In Nederland zijn we het woord ‘den’ als meer algemene term voor alle bomen in het Pinus geslacht gaan gebruiken. Het hout dat van een den komt is grenen, van een spar is het vuren. Afhankelijk van welke definitie je gebruikt kunnen sparren onder dennen vallen, maar niet altijd. We zijn niet plotseling overgestapt naar een andere boom voor de kerst, maar we hebben de naam veranderd. Grenen en vuren vallen beide in de categorie ‘zacht hout’, daarover later meer.
Waarschijnlijk komt het gebruik van de kerstboom van de Germanen die bomen zagen als symbool voor vruchtbaarheid en goddelijkheid. Later zou het Christelijke geloof deze traditie overnemen, in 1510 werd een boom versierd met kunstrozen die als symbool stonden voor de Heilige Maagd Maria. In de zeventiende eeuw stond 24 december bekend als “Adam en Eva’s dag”. Door de eeuwen heen zouden tradities, religies en culturen steeds meer met elkaar vervlochten raken, waardoor de kerstboom nu een universeel symbool van kerst is geworden voor mensen van alle gezindten evenals niet-religieuze huishoudens.
Vroeger waren er grote kerstboomverbrandingen die per gemeente werden georganiseerd. Dit is verleden tijd, niet in de laatste plaats vanwege de gevaarlijke stoffen die vrijkomen bij verbranding. Kerstboom hout is dan ook niet geschikt voor de houtkachel. In de eerste plaats door de grote hoeveelheid teer die zich kan afzetten in het rookkanaal en ook door de hars die zorgt voor een vette aanslag. Hout moet ook eerst goed gedroogd worden voordat je ermee stookt, dus verse kerstbomen zijn niet goed voor de kachel. Dit zijn meer verantwoorde oplossingen:
Kun je dit hout drogen in een hardhouten tuinkast van Hartholt Woodworks? Nee, dat is niet de beste methode. Deze hoogwaardige tuinkasten zijn dermate goed geïsoleerd dat er te weinig ventilatie / wind doorheen komt om het hout optimaal te drogen.
Na de verwarring over dennen en sparren is er nog de kwestie hard hout en zacht hout. Ook hier is de scheidingslijn niet scherp te trekken. Meestal bedoelen we met hard hout loofbomen (met bladeren) en zacht hout wordt gebruikt voor naaldbomen (naalden). Loofbomen groeien meestal langzamer en leveren hout op met een hoge dichtheid terwijl naaldbomen sneller groeien met minder dichtheid. Dus eikenhout en beukenhout is ‘hard’ terwijl grenen en vuren ‘zacht’ zijn. Toch klopt deze stelling niet helemaal.
Wilgen en populieren zijn loofbomen, toch zul je geen hardhouten tuinkast van een populier vinden in het assortiment van Hartholt Woodworks. Niet alle loofbomen leveren ‘hard’ hout op. Daarnaast heb je Scandinavisch naaldhout dat harder is dan naaldbomen die in het Nederlands klimaat groeien. Belangrijke factoren voor de kwaliteit van het hout zijn:
Ook wordt hout verdeeld in meerdere kwaliteitsklassen. Zo is het mogelijk om van vuren een uitstekende tuinkast te bouwen met een lange levensduur terwijl je eikenhout in de kachel stookt voor warmte. Daarmee is de conclusie dat hard hout en zacht hout geen exacte termen zijn. Enerzijds worden ze gebruikt om bomen te classificeren en anderzijds om de kwaliteit van het hout te onderscheiden.
Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen? Neem dan gerust contact met ons op.