Er is licht dat je niet kunt zien met mogelijk desastreuze gevolgen voor mens, dier en natuur. We weten allemaal dat UV-straling gevaarlijk is, maar waarom eigenlijk? Naast impact op levende organismen kunnen producten ook beschadigd raken. Denk aan kussens op de bank die vaal worden of hardhouten tuinkasten die verkleuren. Is UV-straling altijd gevaarlijk en hoe kun je de risico’s het beste vermijden? Dat en meer lees je op deze pagina.
Zonlicht is samengesteld uit een breed spectrum aan stralen. Een deel hiervan wordt geweerd door de ozonlaag, een deel is zichtbaar en een deel is onzichtbaar. UV-B stralen spelen de voornaamste rol in het verbranden van de huid. UV-A stralen zullen je niet direct transformeren tot een kreeft, maar ze dringen wel door de huid en kunnen schadelijk zijn. Het infrarood spectrum van zonlicht is niet zichtbaar met het blote oog, de gevolgen kunnen zich wel opbaren door bijvoorbeeld verkleuring van de huid of de houten planken van een tuinkast.
Een beetje UV-straling is niet direct gevaarlijk. Zonlicht zorgt voor de aanmaak van vitamine D en is daarmee zelfs gezond voor je lichaam. Maar teveel straling kan oppervlakken beschadigen en ook onder het oppervlak schade aanrichten. Dit geldt voor de huid, naast verbranden kun je huidkanker krijgen door overmatige blootstelling aan de zon. De UV-A straling laat zich niet stoppen door een zonnescherm of bomen die voor schaduw zorgen.
Het beste advies is eigenlijk binnenblijven op zeer zonnige zomerdagen. Als je naar buiten gaat smeer je dan in met een hoge factor zonnebrandcrème. Wees niet te zuinig met smeren en draag waar mogelijk witte kleding om je huid te bedekken. Blijf zoveel mogelijk in de schaduw en ga zeker niet urenlang in de zon liggen om bruin te bakken. Ook als je een ventilator op volle snelheid naast je zet zul je net zo snel verbranden door het UV-licht.
Bij UV-straling en tuinkasten, schuren of overkappingen is het een ander verhaal. Je kunt ze niet even binnen zetten. Na het rooien van bomen kan een houten plank geen voeding meer uit de bodem halen want er zijn geen wortels meer. Hout is een duurzaam product, maar kan onder bepaalde omstandigheden wel slijten. Hardhout is beter bestand tegen UV-straling, het zorgt wel voor een verkleuring. Dat is die grijze sluier die bekend is bij hout in de tuin. Die diepe, volle kleur van een tuinkast of schutting wordt meer vaal. Dit is niet slecht voor de kwaliteit van het hout, maar niet iedereen vindt het er mooi uitzien. Na een regenbui zal het hout vaak weer even de oorspronkelijke kleur aannemen, dit komt omdat de cellen in diepere lagen nog niet aangetast zijn.
Mensen worden bruin door de zon terwijl hout juist vaal wordt. Om de gevolgen van UV-straling tegen te gaan bij hout kun je deze objecten periodiek verzorgen met houtwas of beits om de natuurlijke kleur weer te herstellen. Je zou ook kunnen kiezen voor een beits met tint om zo het hout een andere uitstraling te geven. Let er met name bij tuinmeubilair op dat je geen producten gebruikt die door de poriën van het hout weer naar buiten komen. Anders heb je meer beits op je kleding dan in het hout. Verzorg hout voor en na de zonnige zomermaanden, niet tijdens de zomervakantie. Want dan maak je het meeste gebruik van de tuininrichting.
Die grijze sluier is dus geen teken van slijtage, als delen van de tuinkast of schutting vaker in de zon staan dan kun je wel kleurverschillen zien ontstaan. Dit zijn uiteindelijk natuurlijke processen die je voor een deel kunt voorkomen of oplossen, maar je kunt het nooit geheel uitsluiten. De gevolgen van UV-straling zijn overigens ook van toepassing op kunststof en textiel met als voornaamste verschil dat je het proces niet terug kunt draaien. Houd producten van deze materialen daarom zoveel mogelijk uit het zonlicht.
Je weet nu dat hardhout niet immuun is voor de gevolgen van UV-straling, je weet ook dat hardhouten tuinkasten nog steeds zeer goed bestand zijn tegen zonlicht. Daarmee is een tuinkast ideaal om kwetsbare spullen in op te bergen zoals tuinkussens, kleden en andere producten die snel verkleuren. Wat betreft verkoeling biedt een tuinkast schaduw, er is echter wel sprake van opwarming. Direct zonlicht is niet bevorderlijk voor een krat met koud bier, ook in een hete schuur of tuinkast kan de temperatuur hoog oplopen. Als verkoeling naast licht ook een rol speelt bewaar de producten dan liever in huis.
heb je naar aanleiding van dit artikel vragen? Neem dan gerust contact met ons op.